Dlaczego góry to góry?

Tu możesz porozmawiać ogólnie o turystyce górskiej, nie związanej z żadnym z pasm, znajdziesz informacje ważne dla rozpoczynających przygodę z górami, porady innych użytkowników, porozmawiasz o problemach, z którymi borykają się miłośnicy gór, zagrożeniach związanych z górską turystyką.

Moderatorzy: adamek, HalinkaŚ, Moderatorzy

tom-pi4

Post autor: tom-pi4 » 10 lutego 2010, 8:40

Mooliczek pisze:Ale z pewnością można by jeszcze podrążyć
W wolnej chwili będę szukał czegoś nowego. Trochę ciężko się do niektórych informacji dokopać, a niektóre nie są pełne i trzeba szukać innych źródeł, także w miarę możliwości i znajdywania nowych będę je zamieszczał :)

Oczywiście zapraszam również do zamieszczania informacji dotyczących pochodzenia nazw górskich przez forumowiczów. Jeżeli macie takie informacje to zamieszczajcie je. :)
Awatar użytkownika
Paula
Członek Klubu
Członek Klubu
Posty: 149
Rejestracja: 07 stycznia 2010, 20:40

Post autor: Paula » 10 lutego 2010, 14:10

To może ja co-nieco od siebie dodam w sprawie nazewnictwa Karpat. :D

Nazwa Karpaty pochodzi z geografii starożytnej.Wymienia ją Ptolemeusz,słynny geograf aleksandryjski z II w.n.e.,w postaci Karpates Oros (nazwa "Karpates" pochodzi najprawdopodobniej od dackiego plemienia Karpian zamieszkujących w I w.n.e. tereny Karpat Wschodnich). Za Ptolemeuszem w średniowieczu powtarzają tę nazwę Arabowie,jak np.Idrisi,który pisał o górach Karbad oraz geografowie okresu Odrodzenia.
W Polsce nazwa Karpat prawie nie była używana aż do początku XIX w., kiedy to Stanisław Staszic spopularyzował ją w swym dziele "O ziemiorodztwie Karpatów i innych gór i równin Polski" (1815)-ze szczególnym uwzględnieniem Tatr.
W pierwszym geograficznym opisie Polski Jana Długosza brak jest bliższych wiadomości o systemie górskim Karpat. Autor ten znał jednak nazwy Beskidu, Bieszczadów i Tatr oraz kilkunastu gór,jak np. Babiej Góry (Baba mons),a także wszystkich większych rzek karpackich.
Dykcjonarzyk geograficzny z roku 1782 pod hasłem Karpackie góry daje odsyłacz do Krępak, gdzie czytamy:
"Krępak, Krapak albo Tatry, Carpathii montes, są to góry wysokie albo raczej pasmo gór między Polską, Węgrami a Siedmiogrodem; zaczynają się one przy wpadaniu Morawy do Dunaju i ciągną się stamtąd między Węgrami, Morawami i Śląskiem aż do małej Polski i w tym miejscu są najwyższe,a nazywają się Schneeberg, w dalszym ciągu między Węgrami i Polską mają imię Krępak, na koniec między Rusią Czerwoną, Multanami i Siedmiogrodem nazywają się Bieszczadami."
Nazwa Karpat upowszechniła się w Polsce dopiero w dwudziestych latach XIX w. pod wpływem Staszica, ale w literaturze obcojęzycznej,zwł. niemieckiej, była używana (pod wpływem Ptolemeusza) znacznie wcześniej.

Wiele nazw geograficznych w Karpatach to ślady dawnych falowych wędrówek ludności,gdyż ten łańcuch górski odegrał bardzo ciekawą rolę w przemieszczaniu się ludów i kultur.Nie stanowił on właściwie nigdy jakiejś nie przebytej bariery-w czasach historycznych niejednokrotnie Karpaty przekraczali Hunowie, Awarowie, Madziarzy, pózniej ludność ruska (ukraińska), rumuńska itd. Charakterystycznym zjawiskiem było przemieszczanie się wzdłuż grzbietów Karpat pasterskiej ludności rumuńskiej (wołoskiej) a także ruskiej. Fale te dotarły na zachód aż po Bramę Morawską,zostawiając ślady w postaci właśnie nazewnictwa geograficznego(bardzo dobrze widocznego w Bieszczadach,czy w Beskidach).
"Każde marzenie dane jest nam wraz z mocą potrzebną do jego spełnienia."
Awatar użytkownika
zagatka
Członek Klubu
Członek Klubu
Posty: 266
Rejestracja: 26 sierpnia 2009, 10:59

Post autor: zagatka » 11 lutego 2010, 10:56

fajne informacje, czuję się jak na lekcji w szkole, ale wreszcie materiał mnie interesuje ;) dobra robota, dziękuję :))
Bieszczadzkie Anioły, Anioły Bieszczadzkie...
...gdy skrzydłem cię dotkną, już jesteś ich bratem.
Anonymous

Post autor: Anonymous » 11 lutego 2010, 12:30

viewtopic.php?t=347&postdays=0&postorder=asc&start=30

trochę już dyskutowaliśmy na podobny temat tyle,że bardziej w etymologii babiogórskiej więc tym bardziej temat mi się podoba... chętnie dowiem się jak to się ma w innych obszarach górskich.
Awatar użytkownika
Paula
Członek Klubu
Członek Klubu
Posty: 149
Rejestracja: 07 stycznia 2010, 20:40

Post autor: Paula » 11 lutego 2010, 19:20

Jeszcze parę info o nazwach bieszczadzkich :) -ze stronki:
http://www.gory.com.pl/pasmagorskie/bie ... _nazwy.php

"Czy wędrując górskimi szlakami zastanawiasz się nad poszczególnymi nazwami na mapach i górskich tablicach? Nie? Szkoda, ponieważ nazwy mają głęboki sens. Mają znaczenie w swym pierwotnym brzmieniu i w języku z którego pochodzą. Bardzo wiele nazw swe pochodzenie zawdzięcza topografii, np. Mchawa to dolina porośnięta mchem, Moczarne to teren podmokły, Cisowiec i Tyskowa - lasy cisowe, Boberka - ostoja bobrów, Bania - słone źródła.
Częste wystepują nazwy mające swój początek od miejscowości, lasów i pól - są to tzw. nazwy Dzierżawcze.
Są również nazwy kulturowe, związane z działalnością człowieka, jak Potasznia miejsce uzyskiwania potażu, Uherce czyli Węgrzy - od narodowości pierwszych mieszkańców. Można również zetknąć się z etymologia ludową. Sama ludność miejscowa dorobiła do tych nazw legendy, często z niemałą wyobraźnią, np. Duszatyn miał oznaczać, że kiedyś Tatarzy wydusili jego mieszkańców, a Mrzygłów - ponieważ jego mieszkańcy pomarli z głodu. Tak naprawdę pierwsza z tych nazw pochodzi od imienia Duszata a druga została nadana przez właścicieli w XVIII wieku.
Większość dzisiejszych nazw bieszczadzkich to nazwy ukraińskie, często też gwarowe dalekie od języka literackiego. Znane są one w formach już spolszczonych np. Riped - Rzepedź, Mikiv - Mików. Większość tych nazw jest pochodzenia ruskiego, niektóre jednak kryją w sobie niesłowiańskie rodowody (np. Caryńskie, Matragonia, Płasza). Nazwy te związane są z tzw. Osadnictwem Wołoskim i uważane za rumuńskie.
Po II wojnie światowej polscy osadnicy i polskie władze zaczęli polonizować nazwy. Na różnych mapach zaczęły pojawiać się Żłobek (Żołobek), Brzegi Górne i Dolne (Berehy), Czystogarb (Czystohorb). W latach 70-tych rząd Jaroszewicza zmieniła w Bieszczadach ponad 60 nazw miejscowości. Niektóre są sensowne a pozostałe wyssane z palca. W Ministerstwie Administracji trwał nieoficjalny konkurs na nowe nazy miejscowości. Stuposiany zamieniono na Łukasiewicze, Hulskie na Stanisławów, Czystogarb na Górną Wieś, Dwernik nazwano Przełomem, Sianki Sannikami, Dudyńce Szybistowem.
Także mieszkańcy odradzających się miejscowości tworzą nowe nazwy: jeden z przysiółków w Komańczy nosi nazwę Wietnam, chyba z powodu odległości od centrum. W Rzepedzi mamy również Kubę a w Lutowiskach Tajwan.
I jeszcze kilka słów na temat nazw często spotykanych.
Etymologia Bieszczdu i Beskidu prawdopodobnie wywodzi się od trackiego ludu Biessów, których obecność na północ od Karpat odnotował Ptolomeusz, lub z germańskim besket, co oznacza przedział.
Natomiast Połonina, pierwotnie płonina, czyli miejsce płone - puste. Połonina jest wyrazem słowiańskim. "
"Każde marzenie dane jest nam wraz z mocą potrzebną do jego spełnienia."
Awatar użytkownika
zagatka
Członek Klubu
Członek Klubu
Posty: 266
Rejestracja: 26 sierpnia 2009, 10:59

Post autor: zagatka » 11 lutego 2010, 21:43

fajnie poczytać o "rodzinnych" Bieszczadach ;) a apropos tego:

Paula pisze:jeden z przysiółków w Komańczy nosi nazwę Wietnam, chyba z powodu odległości od centrum. W Rzepedzi mamy również Kubę a w Lutowiskach Tajwan.
przypomniał mi się śmieszny widok: tablica mówiąca że wjeżdżamy do miejscowości Werlas na której na początku ktoś dopisał sprejem:

LAS WERLAS

Bieszczady to iście "światowe" miejsce ;-)
btw, ciekawa jestem, czy ten napis nadal istnieje w niezmienionej formie, bo to było dawno temu, kiedy to widziałam ;-)
Bieszczadzkie Anioły, Anioły Bieszczadzkie...
...gdy skrzydłem cię dotkną, już jesteś ich bratem.
Anonymous

Post autor: Anonymous » 12 lutego 2010, 14:42

Awatar użytkownika
zagatka
Członek Klubu
Członek Klubu
Posty: 266
Rejestracja: 26 sierpnia 2009, 10:59

Post autor: zagatka » 12 lutego 2010, 15:02

wow super, dzięki ;)
Bieszczadzkie Anioły, Anioły Bieszczadzkie...
...gdy skrzydłem cię dotkną, już jesteś ich bratem.
Anonymous

Post autor: Anonymous » 13 lutego 2010, 22:40

Po przeczytaniu pierwszego zdania myślałem, że będziesz tu jakieś procesy górotwórcze opisywał orogeneze czy coś :D Temat jak najbardziej interesujący !
Anonymous

Post autor: Anonymous » 22 lutego 2010, 22:31

zagatka pisze:przypomniał mi się śmieszny widok: tablica mówiąca że wjeżdżamy do miejscowości Werlas na której na początku ktoś dopisał sprejem:

LAS WERLAS
A ja ostatnio wracając z Zakopanego wybuchnęłam śmiechem , bo ktoś na tablicy infor dopisał drugi człon nazwy i powstało

LAS VEGAS
:lol: :lol: :lol:
Anonymous

Post autor: Anonymous » 28 lutego 2010, 0:26

Nie przejrzałem dokładnie tematu ale w Polszcze dawniej na kopalnie mówiono banie (Chochołowska), hawiarska droga w jaworzynce to też od górników. Czeski klub Banik Ostrawa to po polskiemu Górnik. Tak więc trzymając się rodziny słowiańskiej górnik powinien się nazywać trochu inaczej
Anonymous

Post autor: Anonymous » 28 lutego 2010, 2:23

Mariusz pisze:Ciekawe, nigdy nie zastanawiałem się dlaczego górnik to górnik a nie np dziurnik :)
Skoro pracuje na dole powinien sie nazywac Dolnik:) .tAk mozne gdybac wiecznosc (np:czemu mowimy zmieniles sie nie do Poznania a nie np zmieniles sie nie do Wroclawia:) itp itd !! :P
Anonymous

Post autor: Anonymous » 28 lutego 2010, 10:30

dynios pisze:czemu mowimy zmieniles sie nie do Poznania a nie np zmieniles sie nie do Wroclawia
No właśnie! Przecież górnik to wziął się od Górnika Zabrze, Karpaty od Karpat Krosno a Beskidy od Beskidu Andrychów :kukacz:
Mirek

Post autor: Mirek » 28 lutego 2010, 10:49

Mogę wyjaśnić skąd wzieła się nazwa Górnik.Otóż pierwsze kopalnie powstawały w zboczach Gór.Tak powstała nazwa zawodu Górnik.
mariuszg
Członek Klubu
Członek Klubu
Posty: 1417
Rejestracja: 11 marca 2010, 13:11

Post autor: mariuszg » 14 kwietnia 2010, 9:32

A jakie może być pochodzenie nazwy : Pardałówka ?
ODPOWIEDZ